5S-model - Lean
Het 5S-model staat synoniem voor efficiënt, effectief en veilig werken. 5S, een methode binnen Lean manufacturing, stelt de werkplek centraal en elke stap omvat acties om processen binnen een bedrijf effectiever te organiseren.
5S stappen
5S verwijst oorspronkelijk naar vijf Japanse woorden die beginnen met een ‘S’, maar deze kunnen in het Nederlands vertaald worden naar woorden die ook met een ‘S’ beginnen: scheiden, sorteren, schoonmaken, standaardiseren en systematiseren. Iedere stap stelt verspilling in en om de werkplek centraal:
- S1: scheiden (seiri);
- S2: sorteren (seiton);
- S3: schoonmaken (seisō);
- S4: standaardiseren (seiketsu);
- S5: systematiseren (shitsuke).
S1: scheiden
Maak in deze stap onderscheid tussen spullen op de werkplek die noodzakelijk zijn en welke overbodig zijn. Alles wat niet noodzakelijk is, zoals beschadigde of zelden gebruikte producten, moeten worden verwijderd van de werkplek.
S2: sorteren
Nu kan er gesorteerd worden. Dit betekent dat alle spullen een vaste plek krijgen en dat alles ook op deze plek wordt terug gezet of opgeborgen, zodat iedereen altijd alles snel en gemakkelijk kan vinden.
S3: schoonmaken
Schoonmaken betekent het reinigen van alles op en om de werkplek. Denk aan bijvoorbeeld muren, vloeren, machines en gereedschappen. Een schone werkplek is van groot belang.
S4: standaardiseren
Met Standaardiseren worden de voorgaande drie stappen gewaarborgd. Doe dit door regels te creëren en procedures en standaarden op te stellen en breng iedereen hiervan op de hoogte.
S5: systematiseren
Met Systematiseren of Stand wordt het borgen van het 5S-model bedoeld. Doe dit door op vaste tijdstippen te controleren of de vastgelegde afspraken nog gehanteerd worden.
Zesde S: veiligheid
Naast de vijf S’en wordt vaak ook nog een zesde S toegevoegd, namelijk: veiligheid (safety). Deze moet voor veiligheid op de werkplek zorgen, zodat ongelukken of blessures voorkomen worden. Het 5S-model is bedacht in de maakindustrie, maar is ook toepasbaar in onder meer een kantoor, de logistiek en de zorg.